Спряжение глагола «шхэн»

Шхэн (машхэ) неперех. есть, кушать.

Изъявительное наклонение

Настоящее время

Я ем – Сэ сошхэ.

Мы едим – Дэ дошхэ.

Ты ешь – Уэ уошхэ.

Вы едите – Фэ фошхэ.

Он/она ест – Ар машхэ.

Они едят – Ахэр машхэ.

Прошедшее время

Я ел – Сэ сышх́ащ.

Мы ели – Дэ дышхащ.

Ты ел – Уэ ушхащ.

Вы ели – Фэ фышхащ.

Он ел – Ар шхащ.

Они ели – Ахэр шхащ.

Будущее время

Я буду есть – Сэ сышхэ́нущ.

Мы будем есть – Дэ дышхэнущ.

Ты будешь есть – Уэ ушхэнущ.

Вы будете есть – Фэ фышхэнущ.

Он/она будет есть – Ар шхэнущ.

Они будут есть – Ахэр шхэнущ.

Отрицательная форма

Настоящее время

Я не ем. – Сэ сы́шхэкъым.

Мы не едим. – Дэ дышхэкъым.

Ты не ешь. – Уэ ушхэкъым.

Вы не едите. – Фэ фышхэкъым.

Он/она не ест. – Ар шхэкъым.

Они не едят. – Ахэр шхэкъым.

Прошедшее время

Я не ел. – Сэ сышха́къым.

Мы не ели. – Дэ дышхакъым.

Ты не ел. – Уэ ушхакъым.

Вы не ели. – Фэ фышхакъым.

Он не ел. – Ар шхакъым.

Они не ели. – Ахэр шхакъым.

Будущее время

Я не буду есть. – Сэ сышхэ́нукъым.

Мы не будем есть. – Дэ дышхэнукъым.

Ты не будешь есть. – Уэ ушхэнукъым.

Вы не будете есть. – Фэ фышхэнукъым.

Он/она не будет есть. – Ар шхэнукъым.

Они не будут есть. – Ахэр шхэнукъым.

Повелительное наклонение

Ешь – Шхэ.

Ешьте – Фы́́шхэ.

Не ешь – Умышхэ.

Не ешьте – Фымы́шхэ.

Вопросительное наклонение

Настоящее время

Я ем? – Сэ сы́шхэрэ?

Мы едим? – Дэ дышхэрэ?

Ты ешь? – Уэ ушхэрэ?

Вы едите? – Фэ фышхэрэ?

Он/она ест? – Ар шхэрэ?

Они едят? – Ахэр шхэрэ?

Прошедшее время

Я ел? – Сэ сышха́?

Мы ели? – Дэ дышха?

Ты ел? – Уэ ушха?

Вы ели? – Фэ фышха?

Он ел?/Он ела? – Ар шха?

Они ?ели – Ахэр шха?

Будущее время

Я буду есть? – Сэ сышхэ́ну?

Мы будем есть? – Дэ дышхэну?

Ты будешь есть? – Уэ ушхэну?

Вы будете есть? – Фэ фышхэну?

Он/она будет есть? – Ар шхэну?

Они будут есть? – Ахэр шхэну?

Примеры:

Уэ пщэдджыжьым ушха?Ты утром ел?

Сэ нобэ пщэдджыжьым сышхакъым.Я сегодня утром не ел.

Маринэрэ, Муратырэ машхэ.Марина и Мурат едят.

Си анэмрэ сэрэ дошхэ.Моя мать и я едим.

Дэ иджипсту дышхэнущ, уэри ушхэну?Мы сейчас будем есть, ты тоже поешь?

КъакIуэ уэри шхэ.Иди к нам и ты ешь.

Ахэр шэджагъуашхэ шхакъым.Они не обедали.

Фэ пщыхьэщхьэшхэ фшха?Вы ужин ели?

Хьауэ, иджыпсту дышхэнущ.Нет, сейчас поедим.